Mặt Bích Là Gì ? Khái Niệm, Ứng Dụng và Phân Loại.
KHÁI NIỆM MẶT BÍCH
Mặt Bích là một sản phẩm cơ khí có vật liệu bằng thép đen(carbon steel); thép không rỉ (inox SS304, inox SS316, ...); Hợp kim đồng (Bronze, Cu-Ni,...); nhựa (PVC, C-PVC,...) và các loại hợp kim khác. Biên hạng phổ biến của mặt bích là hình tròn.
Mặt bích là phụ kiện kết nối hệ thống đường ống, máy bơm, van, và các phụ kiện đường ống khác với nhau thông qua mối liên kết bu lông trên thân để tạo thành một hệ thống ống công nghệ, sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
VÌ SAO MẶT BÍCH ĐƯỢC SỬ DỤNG RỘNG RÃI ?
Mặt bích là một bước tiến đột phá trong ngành thiết kế đường ống:
• Dễ dàng trong việc lắp đặt, kiểm tra và sửa chữa.
• Đơn giản trong việc bảo trì và vận hành.
• Hiệu quả trong việc kiểm tra và điều chỉnh
Những lĩnh vực thường sử dụng mặt bích: Công nghiệp dầu khí, công nghiệp đóng tàu, ngành hàng hải - tàu biển, cấp thoát nước, công trình công nghiệp… Có thể nói, ở đâu có đường ống là ở đó có sử dụng mặt bích.
CÓ NHIỀU CÁCH PHÂN LOẠI MẶT BÍCH
A. PHÂN LOẠI MẶT BÍCH THEO NGOẠI DẠNG - KIỂU LIÊN KẾT VỚI ĐƯỜNG ỐNG.
Mặt bích hàn cổ Weld neck flange là loại mặt bích có cổ và cổ được hàn với đầu ống bằng phương pháp hàn nối với đầu ống (butt weld – hàn nối hai đầu). Được sử dụng chủ yếu cho các vị trí quan trọng nơi mà có yêu cầu kỹ thuật cao, mối hàn cần được kiểm tra chất lượng bằng phương pháp NDT (MT, siêu âm, chụp RT).
2. SLIP - ON FLANGE (SO) - Mặt bích lồng
Slip-on Flange được liên kết với ống bằng cách hàn cả mặt trong cũng như mặt ngoài. Những loại mặt bích kiểu này thường được chế tạo bằng phương pháp rèn.
Slip-on flange có đường kính lớn hơn đường kính ống một chút sao cho nó có thể thoải mái trượt trên đường ống. Mặc dù nó mỏng hơn so với hầu hết các loại mặt bích khác nhưng nó thật sự cứng vững, đáng tin cậy và hiệu quả.
3. SOCKET WELD FLANGE (SW) - Mặt bích hàn
Socket Weld flange là loại mặt bích được liên kết với ống chỉ bởi duy nhất một đường hàn một phía. Chúng được sử dụng cho các đường ống có đường kính trong nhỏ.
- Mặt bích ren Threaded flange là loại mặt bích gắn kết với đường ống bằng mối ghép ren: mặt bích là ren trong còn ống là ren ngoài (thường là ren tam giác).
- Mối ghép ren khá yếu và dễ rò rỉ khi phải chịu áp lực cao nhưng mặt bích ren Threaded flange là loại mặt bích được dùng trong các đường ống mà tại đó việc hàn nối không thể thực hiện được, thường được sử dụng cho đường ống có kích thước nhỏ và các khu vực dễ cháy mà việc hàn là rất nguy hiểm.
- Khi sử dụng mặt bích ren thì lưu ý đến độ dày thành ống: thành ống dày giúp dễ dàng gia công bước ren mà không làm mỏng ống gây đứt gãy vị trí nối ren với mặt bích.
- Mặt bích mù Blind flange là loại mặt bích phổ biến, không có lỗ ở giữa và thường được sử dụng để đóng kín các đầu ống chờ tạm thời mà có thể tháo lắp trở lại dễ dàng bất cứ lúc nào.
- Mặt bích mù được sử dụng làm kín các đường ống, giúp cho quá trình thử áp hệ thống tiến hành một cách dễ dàng hơn.
6. LAP JOINT FLANGE - Mặt bích trượt
- Mặt bích lỏng Lap Joint flange thường được sử dùng đi kèm với một đoạn ống ngắn gọi là Stub End. Phụ kiện Stub End được hàn trực tiếp với ống và được giữ bởi mặt bích Lap Joint.
- Lap Joint flange được sử dụng trong đường ống ngắn áp lực thấp, trong những ứng dụng không quan trọng, là một giải pháp sử dụng kết nối mặt bích rẻ tiền.
- Ưu điểm của mặt bích lỏng lap joint flange:
+ Lap Joint flange được thiết kế có thể trượt trên đường ống và xoay quanh Stub End, dễ dàng điều chỉnh hướng ống khi lắp đặt.
+ Lap Joint flange không tiếp xúc trực tiếp với chất lưu trong đường ống nên thường được chế tạo bằng thép carbon rẻ tiền và đi kèm với phụ kiện stub end chống ăn mòn.
+ Lap Joint flange có thể được tái sử dụng, có đầy đủ các kích thước như những mặt bích loại khác.
B. PHÂN LOẠI MẶT BÍCH THEO BỀ MẶT KẾT NỐI
- Mặt bích FF (flat face): Bề mặt kết nối của mặt bích phẳng. Khi kết nối giữa hai mặt bích thường sử dụng vòng đệm phi kim loại, vòng đệm non - asbestos hoặc loại gasket khác tùy theo yêu cầu kỹ thuật.
- Mặt bích RF (raise face): Bề mặt kết nối của mặt bích có gờ. Khi kết nối giữa hai mặt bích thường sử dụng vòng đệm kim loại, loại phổ biến nhất thường được dùng là SPIRAL WOUND GASKET (vòng đệm kim loại xoáy trôn ốc)
- Mặt bích RTJ (Ring Type Joint): Bề mặt kết nối của mặt bích có rãnh đặt Vòng đệm kim loại RTJ.
C. PHÂN LOẠI MẶT BÍCH THEO CẤP ÁP SUẤT
Cấp áp suất mặt bích lồng được quy định theo các tiêu chuẩn như sau:
- Theo tiêu chuẩn JIS: 5K, 10K, 20K....
- Theo tiêu chuẩn DIN: PN10, PN16, PN25, PN40,...
- Theo tiêu chuẩn ANSI / ASME B16.5; B16.47: #150; #300; # 600; #900; #1500; #2500
- Theo tiêu chuẩn API 6B: API 3000, API 5000, API 10000
Fuji Industrial Việt Nam